Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες (14 Σεπτεμβρίου) ἑορτάσαμε τήν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Τήν ἡμέρα αὐτή ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ὑψώνει τόν Τίμιο Σταυρό ὁ ὁποῖος περιβάλλεται ἀπό κλάδους βασιλικοῦ κι οἱ πιστοί τόν προσκυνοῦν καί παίρνουν μαζί τους τόν βασιλικό ὡς εὐλογία. Κι ὅλοι βέβαια γνωρίζουμε τό ἀπολυτίκιο τῆς ἡμέρας: «Σῶσον, Κύριε, τόν λαόν σου...»
Πῶς ὅμως καθιερώθηκε αὐτή ἡ ἑορτή καί πόσο σημαντική εἶναι γιά τή ζωή μας;
ΔΙΗΓΗΣΗ
Τό 312 μ.Χ. ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος τήν παραμονή τῆς ὁριστικῆς μάχης κατά τοῦ τυράννου τῆς Ρώμης Μαξεντίου, εἶδε νά σελαγίζει στόν οὐρανό, τό μεσημέρι, σχηματισμένο ἀπό ἄπλετο φῶς τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ μέ τήν ἐπιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ» γραμμένη ἀπό φωτεινά ἄστρα! Μετά τή θαυμαστή αὐτή ἐπιφάνεια κατεκόσμησε τά πολεμικά του λάβαρα μέ τό τρόπαιο τοῦ Σταυροῦ, τά ἔθεσε ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατεύματος καί κέρδισε τήν περίφημη νίκη πού τοῦ ἔδωσε στή συνέχεια τή δυνατότητα ἐλεύθερης διάδοσης τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ἀπό τότε ὁ Μ. Κων/νος ἔτρεφε τόν ἱερό πόθο νά βρεῖ τό Τίμιο Ξύλο, ὅπου εἶχε σταυρωθεῖ ὁ Κύριος Ἰησοῦς.
Πρώτη ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Τό 326 μ.Χ. ἔστειλε τήν εὐσεβή μητέρα του ἁγία Ἑλένη μέ ὁμάδα στρατιωτῶν στούς Ἁγίους Τόπους μέ σκοπό νά ἀνεύρει τόν Τίμιο Σταυρό. Μετά ἀπό ἐπίπονες προσπάθειες ἀποκαλύφθηκε ὁ Γολγοθάς, τό σπήλαιο τοῦ Παναγίου Τάφου, οἱ τρεῖς σταυροί, ἡ ἐπιγραφή καί τά τρία καρφιά πού χρησιμοποιήθηκαν γιά νά προσηλωθεῖ τό Σῶμα τοῦ Κυρίου στό Σταυρό.
Ὁ ἐπίσκοπος Ἱεροσολύμων Μακάριος γιά νά διακρίνει ποιός ἀπό τούς τρεῖς εἶναι ὁ Σταυρός τοῦ Σωτῆρος, μέ θερμή προσευχή ἀκούμπησε τόν καθένα πάνω σέ μιά βαριά ἀσθενή γυναίκα καί ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ θαυματούργησε!!! Τότε ὁ Μακάριος ὕψωσε τόν Τίμιο Σταυρό στόν ἄμβωνα καί τόν ἔδειξε στό λαό πού γονυπετής ἔκραζε: «Κύριε, ἐλέησον». Ἦταν 14 Σεπτεμβρίου 326 μ.Χ. Αὐτή εἶναι ἡ πρώτη ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
Ἐπαναφορά τοῦ Τιμίου Ξύλου στή Βασιλεύουσα
Τό 628 μ.Χ. ὁ Ηράκλειος νίκησε τόν Χοσρόη στή Νινευή καί ἔφερε τόν Τίμιο Σταυρό πού εἶχαν κλέψει οἱ Πέρσες, ἀπό τά Ἱεροσόλυμα στήν Πόλη. Γονατιστά τά πλήθη τῶν πιστῶν τῆς Βασιλεύουσας ὑποδέχονται τό Τίμιο Ξύλο. Ὁ Ἡράκλειος πάνω σέ ἅρμα πού τό ἔσυραν τέσσερις ἐλέφαντες μπῆκε στήν Πόλη. Τόν Τίμιο Σταυρό τόν κρατοῦσαν ἄνδρες πού πορεύονταν μπροστά ἀπό τόν θρίαμβο τοῦ Ἡρακλείου ἐνώ τά ἁμέτρητα πλήθη ἔψαλλαν: «Κύριε, ἐλέησον».
Ἐπανύψωση Τιμίου Σταυροῦ στό Γολγοθά
Στίς 14 Σεπτεμβρίου 629 μ.Χ. ὁ Ἡράκλειος πῆγε ξανά στά Ἱεροσόλυμα καί πανηγυρικά ὕψωσε τόν Τίμιο Σταυρό στόν «Κρανίου τόπο», στό φρικτό Γολγοθά. Τότε ὁ κλῆρος ἔψαλλε: «Σώσον, Κύριε, τόν λαόν σου καί εὐλόγησον τήν κληρονομίαν σου. Νίκας τοῖς βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος καί τό σόν φυλάττων διά τοῦ Σταυροῦ Σου πολίτευμα».
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
- 14 Σεπτεμβρίου 326 μ.Χ. Μ. Κωνσταντῖνος. Πρώτη ὕψωση Τιμίου Σταυροῦ.
- 14 Σεπτεμβρίου 628 μ.Χ. Ἐπαναφορά τοῦ Τιμίου Ξύλου στή Βασιλεύουσα.
- 14 Σεπτεμβρίου 629 μ.Χ. Ἡράκλειος. Ἐπανύψωση Τιμίου Σταυροῦ στό Γολγοθά.
14 Σεπτεμβρίου 2010 μ.Χ.... Πόσα χρόνια ἔχουν περάσει ἀπό τότε... 14 αἰῶνες περίπου! Καί ὅμως ὁ πανάρχαιος αὐτός ὕμνος, τό «Σῶσον, Κύριε, τόν λαόν σου...», συνεχίζει νά ψάλλεται στήν Ἐκκλησία μας. Αἰῶνες τώρα ὁ Τίμιος Σταυρός ἀποτελεῖ πηγή δύναμης καί εὐλογίας γιά κάθε πιστό χριστιανό.
Ἄν προσέξουμε, πρίν τό «Δι’ εὐχῶν…» στή Θεία Λειτουργία, ὁ ἱερεύς ἀμέσως μετά τήν Πανάχραντο Παναγία καί πρίν ἀπό ὅλους τούς λοιπούς Ἀγγέλους καί Ἁγίους ἐπικαλεῖται τή δύναμη τοῦ Τιμίου Σταυροῦ: «…ταῖς πρεσβείαις τῆς παναχράντου καί ὑπερευλογημένης ἐνδόξου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας, ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ,…».
Ἀλήθεια, παιδιά, ἐμεῖς ἔχουμε ἀναλογιστεῖ τή μεγάλη αὐτή εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ;!... Τή ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ;!
1. Προσέξατε πῶς μπόρεσαν καί διέκριναν ποιός ἀπό τούς 3 σταυρούς πού βρῆκαν στόν Γολγοθά ἦταν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ; (...)
Μέ τό θαῦμα τῆς θεραπείας μιᾶς γυναίκας. Καί τό θαῦμα αὐτό δέν εἶναι τό μοναδικό. Ἡ δύναμη τοῦ Σταυροῦ ἐπιτελεῖ ἀναρίθμητα θαύματα ἀκόμη καί σήμερα! (Μπορεῖ νά ἀναφερθεῖ ὡς παράδειγμα τό θαυμαστό περιστατικό ἀπό τήν ἱεραποστολή τοῦ Κογκό, μέ τόν μάγο πού προσπαθοῦσε μάταια νά σπάσει τήν πέτρα μέ τό κλείσιμο τοῦ ματιοῦ του. Διότι ὁ πιστός ἱεραπόστολος εἶχε σταυρώσει προηγουμένως τήν πέτρα…)
2. Ἀπό πότε ὅμως τό Σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ἀπέκτησε δύναμη θαυματουργική; (...)
Ἀπό τή Μεγάλη Παρασκευή. Τοῦ 33 μ.Χ. Ἀπό τή στιγμή πού ποτίστηκε μέ τό Πανάγιο Αἷμα τοῦ Κυρίου καί δέχθηκε πάνω Του τό Πανάγιο Σῶμα τοῦ Κυρίου, ὁ Τίμιος Σταυρός καθαγιάστηκε. Ἔγινε ἡ σημαία τῶν Ὀρθοδόξων. «Σταυρός πιστῶν τό στήριγμα…», «τό ὅπλο» κατά τοῦ διαβόλου… Τό σύμβολο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ πλημμύρισε τά πάντα! Στούς τρούλλους τῶν Ἐκκλησιῶν, στά σπίτια, στά καράβια (στήν πλώρη Τόν εἶχε στό καράβι του ὁ Ναύαρχος Μιαούλης κ.ἄ…) Στά εἰκονοστάσια, στά στήθη μας τόν φοροῦμε μέ καύχηση…
3. Σέ ποιές περιστάσεις τῆς ζωῆς μας ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τή Δύναμη τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ γιά νά νικήσουμε; (…)
* Σέ δύσκολες ὧρες πειρασμῶν καί λογισμῶν.
* Σέ ὧρες κινδύνου
* Σέ δύσκολες ὧρες σκληρῆς μελέτης, διαγωνισμάτων…
* Ἀλλά καί σέ καλές ὧρες! Σέ χαρούμενες στιγμές!...
«Καί στήν ἀρχή καί κατά τήν ἐκτέλεσή του καί στό τέλος κάθε σου ἔργου, ἀκόμη καί τοῦ πιό συνηθισμένου, πολύ περισσότερο, βέβαια, τοῦ σπουδαίου καί κουραστικοῦ, κάνε τό Σταυρό σου καί ὅλα τά ἔργα σου θά κατευοδωθοῦν, ὅλες σου οἱ ἐπιθυμίες θά ἐκπληρωθοῦν καί ὅλα θά συμβάλουν στό ἀγαθό ἐν ὀνόματι Χριστοῦ. Κάνε τό Σταυρό σου κάθε ὥρα καί γιά κάθε πράγμα πού χρησιμοποιεῖς, γιατί ἁγιάζει τά πάντα μέ τή δύναμη τῆς θείας Χάριτος πού ἐνεργεῖ μέ αὐτό. Θέλεις νά κάνεις τήν τροφή ὑγιεινή καί ὠφέλιμη, τόν ὕπνο εἰρηνικό, τό φάρμακο δραστικό, τήν καλλιέργεια καρποφόρα, τό δρόμο σου ἥσυχο; Παντοῦ καί πάντοτε θά ὠφελεῖ τό Σημεῖο τοῦ Σταυροῦ. Ἡ ἁγία Ἐκκλησία πού ὅρισε προσευχές γιά κάθε ἔργο, γιά κάθε περίπτωση, γιά κάθε ἀνάγκη τῆς ζωῆς, μαζί μέ τήν προσευχή χρησιμοποιεῖ, ὄχι μάταια καί τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, περικλείει σ’ αὐτό τή δική της εὐλογία καί μ’ αύτό προκαλεῖ σέ ὅλα τήν παντοδύναμη ἀγαθότητα τοῦ Κυρίου. Τά ἀληθινά παιδιά τῆς Ἐκκλησίας τό ξέρουν αὐτό ἀπό τήν πείρα τους. Τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ μᾶς συνοδεύει παντοῦ καί μᾶς φυλάττει κάθε ὥρα…» (Μητροπολίτης Μόσχας Μακάριος).
3. Εἶναι γιά ὅλους ὁ Τίμιος Σταυρός πηγή δυνάμεως;
Ὄχι!… Ὁ Τίμιος Σταυρός δέν ἐνεργεῖ «μαγικά». Χρειάζονται προϋποθέσεις. Ποιές;
α) Νά κάνουμε τό σταυρό μας ὀρθόδοξα.
Νά κάνουμε τό σταυρό μας σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας. Δηλαδή μέ τήν συνένωση τῶν τριῶν πρώτων δακτύλων τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ εἰς τό ὄνομα τῆς Ἁγίας καί Ὁμοουσίου Τριάδος. Τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ὄχι μόνο ἐκφράζει τήν πίστη μας, ἀλλά συγχρόνως δηλώνει τά πλέον σπουδαῖα μυστήρια τῆς σωτηρίας μας! Διαγράφοντας πάνω μας τόν Ἅγιο Σταυρό, ἐκφράζουμε ἔμπρακτα αὐτό τό ὁποῖο ἐννοοῦμε καί μέ τά λόγια ὅταν λέμε: «Εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», δηλαδή τή θεμελιώδη καί σωστική πίστη στόν Τρισυπόστατο Θεό. Ἑπομένως, ὅσες φορές «κάνουμε τό Σταυρό μας», θεολογοῦμε μέ ὅλη τή σημασία τῆς λέξεως: Ὁμολογοῦμε καί βάζουμε στήν καρδιά μας ὅλη τή σωτήρια διδασκαλία τῆς Πίστεώς μας.
β) Νά κάνουμε τό Σταυρό μας σωστά καί μέ συναίσθηση.
Πρέπει νά σχηματίζουμε πάνω μας τό Σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καλά καί σωστά. Ὄχι βιαστικά, ἀλλά νά σχηματίζεται πάνω μας κατά κυριολεξία Σταυρός, μέ τό πάνω ἄκρο του τό μέτωπό μας, μέ τό κάτω ἄκρο του τό στῆθος μας ἤ τήν κοιλιά μας καί μέ τά ὁριζόντια ἄκρα τούς βραχίονές μας. Νά ἔχουμε τήν αἴσθηση σάν νά χαράζεται πάνω μας ὁ ἴδιος ὁ Σταυρός. Εἶναι ἀπαραίτητο νά κάνουμε τό Σταυρό μας ὄχι ἀφηρημένα, ὄχι ἀσυναίσθητα καί ὄχι μηχανικά, ἀλλά μέ ἐπίγνωση τοῦ τί κάνουμε. Διαφορετικά (ἄν δηλαδή δέν σχηματίζουμε σωστά καί συνειδητά τό σχῆμα τοῦ Σταυροῦ ἀλλά ἀσυναίσθητα καί τυπικά μόνο), πῶς θά περιμένουμε ὠφέλεια καί σωστική ἐνέργεια;
Ἀλλά καί νά ξέρουμε τί συμβολίζει ὁ Σταυρός πού χαράσσουμε στό σῶμα μας. Τοποθετώντας τό δεξί χέρι πάνω στό μέτωπο, ἐννοοῦμε ὅτι προτιθέμεθα νά ἀφιερώσουμε τίς σκέψεις μας στόν Κύριο. Τοποθετώντας τό χέρι στό στῆθος, ἐκφράζουμε τήν ἐπιθυμία μας νά παραδώσουμε στόν γλυκύτατο Ἰησοῦ τήν καρδιά μας μέ ὅλες τίς ἐπιθυμίες καί τά αἰσθήματά μας. Φέρνοντας τό δεξί χέρι πάνω στούς ὤμους, δηλώνουμε τήν πρόθεσή μας νά θέσουμε πρός δόξαν Κυρίου ὅλες μας τίς δυνάμεις. Μέ αὐτόν τόν τρόπο θά κατευθύνει ὁ Χριστός ἐμᾶς καί τή ζωή μας στή σωτηρία, δηλαδή ἐκεῖ ὅπου εἶναι καί ὁ τελικός μας στόχος. Μέ αὐτό τόν τρόπο ἁγιάζουμε καί κατά κάποιο τρόπο ἀφιερώνουμε καί προσφέρουμε στό Θεό θυσία τό ΝΟΥ μας μέ ὅλες τίς σκέψεις καί διανοητικές μας ἐνέργειες, τήν ΚΑΡΔΙΑ μας μέ ὅλο τόν συναισθηματικό μας κόσμο καί ἐπίσης τούς ΒΡΑΧΙΟΝΕΣ μας, δηλαδή ὅλες τίς σωματικές μας δυνάμεις.
γ) Νά κάνουμε τό Σταυρό μας μέ πίστη.
«Πολλές φορές ἕνα καί μόνο Σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, πού γίνεται μέ πίστη καί ἔντονα συναισθήματα, εἶναι ἰσχυρότερο ἀπό τά λόγια προσευχῆς, ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Ὑψίστου. Σέ αὐτό (τό Σημεῖο τοῦ Σταυροῦ) ὑπάρχει φῶς πού καταυγάζει τήν ψυχή, ἡ δύναμη ἡ ἰαματική πού θεραπεύει τά ἀσθενήματα τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων, ἡ δύναμη ἡ μυστική πού ἀντιδρᾶ σέ κάθε κακό καί βλάβη» (ὅ.π.).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Πρύτανις Πανεπιστημίου στή Φιλανδία εἶναι ὁ Κιρκίνεν. Καθηγητής τῆς Ἱστορίας. Ὀρθόδοξος. Καί ἔκανε μιά διάλεξη. Πρίν ἀρχίσει, ἔκανε τό Σταυρό του. Μετά τήν ὁμιλία, ἕνας ἀκροατής τόν ρώτησε:
‒ Κύριε Πρύτανι, γιατί πρίν ἀρχίσετε τή διάλεξή σας κάνατε μπροστά σέ τόσο κόσμο τό Σταυρό σας; Τί ἦταν αὐτό, τύπος ἤ ἐπίδειξη;
Ἀπάντησε ὁ πρύτανις Κιρκίνεν:
‒ Ὁ καθένας μπορεῖ νά ἑρμηνεύσει τήν ἐνέργειά μου, ὅπως θέλει. Ὅμως ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί κάνουμε τό Σταυρό μας, πρίν ἀπό κάθε πράξη μας. Ὅποιος τό ξέρει αὐτό, δέν παραξενεύεται. Ἔκανα τό Σταυρό μου ὄχι γιά νά ἐντυπωσιάσω τούς ἄλλους, ἀλλά γιά τόν ἑαυτό μου. Τόν κάνω, ὅταν εἶμαι μοναχός μου. Καί θά τόν κάνω πάντοτε. Ὅπου καί ἄν βρίσκομαι. Καί στή Νέα Ὑόρκη. Καί στή Μόσχα. Καί στά Τίρανα.
Ἐμεῖς τί κάνουμε;
ΣΥΝΘΗΜΑ: Τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ἄς μᾶς συνοδεύει παντοῦ καί ἄς μᾶς φυλάττει κάθε ὥρα.