Εὐχαριστοῦμε τόν ἅγιον Τριαδικόν Θεόν διά τήν πολλήν Του ἀγάπην καί τίς πολλές Του εὐεργεσίες. Αἰσθανόμεθα ὅτι σέ κάθε βῆμα τῆς ζωῆς μας καί σέ κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας μᾶς κυνηγάει ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Τόν εὐχαριστοῦμε γιά τήν χρονιά πού πέρασε· τόν εὐχαριστοῦμε γιά τόν χρόνο τῆς ζωῆς πού μᾶς χαρίζει, δίνοντάς μας τή δυνατότητα νά μετανοήσουμε εἰλικρινά καί νά ἐπιστρέψουμε πίσω στόν πατέρα μας ὡς ὁ ἄσωτος υἱός. Τόν εὐχαριστοῦμε καί γιά τή σημερινή σύναξη στήν τράπεζα τῆς συγχωρήσεως, πού γίνεται κάθε χρόνο τό ἑσπέρας τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς.

Ἀκούσαμε σήμερα τό πρωΐ στό εὐαγγέλιο ὁ Κύριος νά μᾶς λέγη: «Ἐάν γάρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καί ὑμῖν ὁ πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐάν δέ μή ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, οὐδέ ὁ πατήρ ὑμῶν ἀφήσει τά παραπτώματα ὑμῶν». Βλέπουμε ὅτι βασική προϋπόθεση γιά νά μᾶς συγχωρήση ὁ Θεός, γιά νά χωροῦμε καί νά ἔχουμε ἕνα μέρος στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, εἶναι νά συγχωροῦμε καί ἐμεῖς τόν ἀδελφό μας. Νά τόν συγχωροῦμε μέσα ἀπό τήν καρδιά μας. Ἡ καρδιά μας νά ἔχη χῶρο γιά τόν ἀδελφό μας, γιά τόν πλησίον μας, γιά τόν οἱονδήποτε ἄνθρωπον. Νά τόν συγχωροῦμε χωρίς κρατούμενα, ὅπως μᾶς συγχωρεῖ καί ἐμᾶς ὁ Θεός. Ὁ ἄσωτος υἱός ἐπιστρέφοντας στόν πατέρα του δέχτηκε ὅλη τή συγχώρηση καί ὅλη τήν ἀγάπη τοῦ πατέρα του, χωρίς νά τοῦ ζητηθῆ κάποια ἀπολογία γιά τήν ἀποστασία του. Ὁ Κύριός μας καί Θεός μας, ὁ Χριστός μας, ἀνεβαίνοντας στόν Σταυρό ὄχι μόνο συγχωροῦσε τούς σταυρωτές Του, ἀλλά παρακαλοῦσε καί τόν Θεόν Πατέρα νά τούς συγχωρήση· «πάτερ ἄφες αὐτοῖς», καί τούς δικαιολογοῦσε· «οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσι».

Τό ἴδιο καί ὁ πρωτομάρτυς καί ἀρχιδιάκονος Στέφανος, μιμούμενος τόν Ἀρχιποίμενα Χριστόν, συγχωροῦσε τούς Ἰουδαίους πού τόν λιθοβολοῦσαν λέγοντας· «Κύριε, μή στήσῃς αὐτοῖς τήν ἁμαρτίαν ταύτην».

Ὁμοίως καί ὁ ἅγιος Διονύσιος Ζακύνθου συγχώρησε τόν δολοφόνο τοῦ ἀδελφοῦ του καί τόν προφύλαξε ἀπό τούς ἀνθρώπους, τούς χωριανούς πού τόν κυνηγοῦσαν, φυγαδεύοντάς τον καί λέγοντάς του· «ἐγώ σέ συγχωρῶ ἀλλά καί ἐσύ νά μετανοήσης γιά νά σωθῆς».

Τό ἴδιο ἔκαναν καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι, μιμούμενοι τόν Χριστό μας καί τηρώντας τίς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου. Ἔτσι καί ἐμεῖς πρότυπο στήν ζωή μας πρέπει νά ἔχουμε τόν Χριστό καί τούς Ἁγίους μας, καί νόμο στήν ζωή μας νά ἔχουμε τόν νόμο τοῦ Εὐαγγελίου, συγχωροῦντες ὄχι μόνον τούς γνωστούς καί φίλους, ἀλλά καί τούς ἐχθρούς μας.

Πολύ χαρακτηριστικά μᾶς λέγει ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Ἀντώνιος Μπλούμ: «Συγχωρῶ... κάνω χῶρο στήν καρδιά μου νά χωρέσω μέ σένα, μέ τόν ἄλλον, μέ τόν ἄλλον... Κάνω χῶρο νά χωρέσουμε μαζί. Συγχωρῶ, σημαίνει βλέπω τόν ἄλλο ὅπως εἶναι, μέ τήν ἁμαρτία του καί τήν ἀνυπόφορη πλευρά του, μέ ὅλα τά βαρίδια καί τά ἐλαττώματά του, καί λέω: Θά σέ κουβαλήσω, ὅπως ἕνα σταυρό, θά σέ κουβαλήσω μέχρι τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, εἴτε τό θέλεις εἴτε ὄχι. Καί εἴτε εἶσαι καλός εἴτε εἶσαι κακός, θά σέ κουβαλήσω στούς ὤμους μου, θά σέ φέρω μπροστά στόν Κύριο καί θά πῶ: Κύριε, ὅλη μου τή ζωή κουβάλησα αὐτόν τόν ἄνθρωπο, γιατί φοβόμουνα μήπως χαθῆ. Τώρα εἶναι δικό Σου τό θέμα νά τόν συγχωρήσης στό ὄνομα τῆς δικῆς μου συγχώρεσης, μέ τό Ἄπειρο Ἔλεός Σου, καί νά τόν δεχθῆς στήν ἀγκαλιά τῆς Ἀγάπης Σου!».

Μερικές φορές συμβαίνει νά διστάζουμε νά ζητήσουμε ἀπό τόν ἄλλον συγχώρηση μέ τήν δικαιολογία ὅτι φταίει ὁ ἄλλος καί ὅτι αὐτός πρέπει πρῶτος νά ζητήση συγχώρηση. Κατά κανόνα σ’ αὐτές τίς περιπτώσεις, λέγει ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, ὅτι καί οἱ δύο ἔχουν δίκαιο, μόνον πού διεκδικοῦν λίγο περισσότερο δίκαιο ἀπ’ ὅ,τι ἔχουν. Ἐμεῖς, ἄν πραγματικά ἀγαποῦμε τόν Θεό καί θέλουμε ὄχι μόνο τήν δική μας σωτηρία ἀλλά καί τήν σωτηρία τοῦ ἀδελφοῦ μας, τοῦ πλησίον μας, πρέπει νά κάνουμε ἐμεῖς τό πρῶτο βῆμα γιά τήν συμφιλίωση καί τήν συγχώρηση. Διότι ὅπως λέγει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος· «πραγματικά, ἄν ἐξετάση κανείς τόν ἑαυτό του μέ φόβο Θεοῦ, θά βρῆ ὅτι ὁπωσδήποτε ἔδωσε ἀφορμή εἴτε μέ λόγο, εἴτε μέ ἔργο, εἴτε μέ κάποια κίνηση... καί ἄν ψηλαφήση τή συνείδησή του μέ ἀκρίβεια, θά βρῆ ὁπωσδήποτε ὅτι εἶναι ἔνοχος».

Καί ὁ ἅγιος Σιλουανός λέει ὅτι· «οὕτω πρέπει νά βιάζωμεν ἑαυτούς πρός τό καλόν καθ’ ὅλην τήν ζωήν ἡμῶν, καί τό κυριώτερον νά συγχωρῶμεν εἰς τούς ἄλλους τά πλημμελήματα αὐτῶν, καί τότε ὁ Κύριος δέν θά μνησθῇ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν καί θά δώσῃ εἰς ἡμᾶς τήν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».

Καί στίς προσευχές τῆς Θείας Μεταλήψεως διαβάζουμε· «πρῶτον καταλλάγηθι τοῖς σέ λυποῦσιν, ἔπειτα θαρρῶν μυστικήν βρῶσιν φάγε...». Δηλαδή πρίν νά κοινωνήσης τό ἄχραντον Σῶμα καί τό Τίμιον Αἷμα τοῦ Κυρίου μας, νά συμφιλιωθῆς μέ αὐτούς πού σέ λύπησαν καί μετά νά κοινωνήσης. Καί στήν Κυριακή προσευχή ὁ Κύριος μᾶς δίδαξε νά ζητᾶμε τή συγχώρηση ἀπό τόν Θεόν, ὑπό τόν ὅρο ὅτι καί ἐμεῖς θά συγχωρήσουμε τούς πταίοντας εἰς ἡμᾶς.

Ἐμπόδιο στόν ἀγῶνα αὐτόν τῆς συγχωρήσεως εἶναι ὁ ἐγωϊσμός, πού μαζί μέ τήν φιληδονία καί τήν φιλαργυρία εἶναι τά τρία βασικά πάθη πού μᾶς χωρίζουν ἀπό τόν Θεό. Γι’ αὐτό καί οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς ἔδωσαν τά ἀντίδοτα αὐτῶν τῶν παθῶν, πού εἶναι ἡ ὑπακοή, ἡ παρθενία καί ἡ ἀκτημοσύνη, πού μᾶς ἑνώνουν μέ τόν Θεό. Χρειάζεται θάρρος καί γενναιότητα ὁ ἀγώνας γιά νά ἐλευθερωθοῦμε ἀπό τήν δουλεία τῶν παθῶν καί νά εἰσέλθουμε στήν ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ.

Αὔριο εἰσερχόμαστε στό στάδιο τῆς ἁγίας καί μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί ἡ Ἐκκλησία μας καθιέρωσε κατά τήν περίοδο αὐτή ἐντονώτερο πνευματικό ἀγῶνα, αὐστηρότερη νηστεία, μεγαλύτερες ἀκολουθίες καί γενικά περισσότερη ἄσκηση καί ἐντονώτερο ἀγῶνα κατά τῶν παθῶν καί μεγαλύτερη προσπάθεια νά ἀποκτήσουμε τίς ἀρετές. Ἔχουμε ὅμως τήν βεβαίαν ἐλπίδα ὅτι ὁ ἅγιος Θεός εἶναι δίπλα μας καί μᾶς ἐνισχύει στόν πνευματικό μας ἀγῶνα· «προορώμην τόν Κύριόν μου ἐνώπιόν μου διαπαντός, ὅτι ἐκ δεξιῶν μου ἐστίν, ἵνα μή σαλευθῶ».

Ἐφέτος, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἄς βάλουμε ἀρχή μετανοίας, ὅπως λέγουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἀγωνιζόμενοι στήν νηστεία, στήν προσευχή, στήν ταπείνωση, στήν ὑπακοή καί τίς λοιπές ἀρετές, ἀποφεύγοντες τήν ἰδιορρυθμία, τό ἴδιον θέλημα, τό ἴδιον φρόνημα, τήν ἀντιλογία, τό θυμό καί τά λοιπά πάθη, δίδοντες περισσότερη προσοχή στόν ἀγῶνα τῆς συγχωρήσεως, γιά νά μᾶς συγχωρέση καί ἐμᾶς ὁ ἅγιος Θεός καί νά ἔχουμε ἐλπίδα νά κληρονομήσουμε τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Εὔχομαι ὁ ἅγιος Θεός νά χαρίσῃ σ’ ὅλους μας ταπείνωση καί Ἀγάπη καί ὅλοι μαζί συγχωρημένοι μεταξύ μας νά περάσωμε τό ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς μας μέ εἰρήνη καί νά ἀξιωθοῦμε τῆς χαρᾶς τοῦ Παραδείσου μετά πάντων τῶν Ἁγίων.

Εὔχομαι καί στούς εὐλαβεῖς προσκυνητές, πού ἦλθαν νά ἑορτάσουν μαζί μας, ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ νά εἶναι μαζί τους καί νά ἀγωνισθοῦν καί αὐτοί τόν καλόν ἀγῶνα τῆς μετανοίας καί τῆς συγχωρήσεως καί νά ἀξιωθοῦν τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν.

Καλή Σαρακοστή! - Καλόν ἀγῶνα!

Ὁ Καθηγούμενος τῆς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἱ. Μονῆς τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου

† Ἀρχιμ. Χριστοφόρος